Arşiv

Archive for the ‘İstanbul Film Festivali’ Category

Hayattan Notlar

    • Hayattan Notlar yazmayalı 1 yılı geçti galiba. Zaten yazmayı sevsem de çok üşengecim. Fil’m Hafızası’na girdikten sonra iyice boşladım blogu. Ama son 1 aydır, bu bölüme tekrar başlamayı düşünüyordum çünkü yazılacak sürüyle şey var ama bunlar için ayrı yazılar kaleme alacak vakit yok.
    • Ayağımın alçıya girmesinin tek yararı daha çok yazabilecek olmam herhâlde.
    • “Ayağına ne oldu?”: Sanırım önümüzdeki 1 ay, en çok cevaplayacağım soru bu 🙂 Apartmanımın olduğu sokak gayet dar ve kaldırımsız. Metro ile Doğuş Üniversitesi arasındaki bağlantı olduğu için de gayet kalabalık olabiliyor. Öğle vakti dışarı çıktığımda sokakta hem insan hem de araç yoğunluğu (ayrıca tek şerit) vardı. Sokağa inip yürümeye başlamamla, yeni hareket eden bir sedanın geri geri giderken sol ayağımı ezmesi bir oldu. Bu aracın şoförü karşıdan gelen ve ondan yol isteyen diğer aracın telaşına kapılıp dikiz aynasına bakmayı unutunca (!) beni görmemiş. Ben de arkam dönük, diğer tarafa yürüdüğümden aracın geldiğini görmeyince (ki insanlarda dikiz aynası yoktur) bu kaza oldu.
    • Bu kaza sebebiyle bugün (16 Nisan Perşembe) biletim olan 4 festival filmine, cuma gecesi Fil’m Hafızası Geceyarısı Çılgınlığı partisine, cumartesi Phantom of the Opera müzikaline (ki bileti ocak başında almıştım), 22’sinde Fil’m Hafızası Star Wars Belong Partisi’ne, 24’ünde yakın bir arkadaşımın Bursa’daki düğününe ve 26’sında 101 Lezzet Yemek Festivali’ne (ki bunu da uzun zamandır bekliyordum) gidemeyeceğim. Evet, bu yüzden moralim bozuk.
    • Festivalden devam edeyim. Bugün gidemeyeceğim 4 film (ve sansürlenen biri) hariç diğer filmlerime muntazam gittim. Kendi programımı gayet güzel oluşturmuşum, gittiklerim beni gayet tatmin etti. Fil’m Hafızası için dördünü ayrıntılı yazdım (bunu yazarken ikisi yayında sadece), diğerlerine de final dosyamızda değinmeye çalışacağım.
    • Genelde en beğendiğim yapım, bir kısa film olan Müjdeler Var Yurdumun Toprağına Taşına, Erdi Sinemam 100 Şeref Yaşına! (2015) oldu. En beğenmediğim ise Hint yapımı Court (2014) oldu.
      court
    • Aslında Court kötü film değil. Hint Hukuk Sistemi’ndeki çürümüşlüğü ve hantallığı anlatıyor. Devletin istediği kişiyi keyfi olarak tutuklayabildiğini ve ceza verebildiğini, bu sürece dahil olanların da (sanık, sanık avukatı, savcı, hakim, vd.) aslında normal birer insan olduğunu anlatıyor. Bizim hiç yabancı olmadığımız konular yani. Ama sorunu bu meramını yan hikâyelerle destekleyemediği (veya derinleştiremediği) için filmin çok sarkması. Aynı şeyleri defalarca izliyoruz ve sıkıyor.
    • Müjdeler Var Yurdumun Toprağına Taşına, Erdi Sinemam 100 Şeref Yaşına! ise Türk Sineması’nın ilk filmi olduğu iddia edilen ama kimsenin izlemediği Ayestefanos’taki Rus Abidesi’nin Yıkılışı‘nın (1914) akıbetini araştıran bir belgesel. Ama durum o kadar trajikomik ki bir süre sonra kahkaha atmaktan nefes alamıyorsunuz. Bergmanya’ya Yolculuk (2013) ve Gözümün Nuru (2013) filmlerinden aşina olduğumuz Melek Saraçoğlu ile Hakkı Kurtuluş ikilisinin kotardıkları film, aslında resmi tarihin saçmalıklarına atılan koca bir şamar.
      mujde
    • Resmi tarihimiz saçmalıklarla dolup taşıyor. Geçen ay #tarih dergisinin Haziran 2014 sayısını okurken yeni bir tanesiyle karşılaştım. Hani birkaç ay önce IŞİD bombalayacak diye gece operasyonuyla taşınan Süleyman Şah Türbesi var ya, türbede yatanın kim olduğu bilinmiyormuş bile. Çünkü bu türbeyi, Osmanlılar kökenlerini Oğuzlar’a bağlayabilmek için (ki bu da meçhulmüş) uydurmuş. Sonra da zaten türbe defalarca yer değiştirmiş.
    • 24 Nisan yaklaştıkça alevlenen Ermeni Soykırımı tartışmaları ile festivalde Bakur‘un (2015) sansürlenmesinin altında ortak iki sebep yatıyor. Bizim kültürümüzde olan yapılan negatif hareketi inkar etme ve yüzleşmekten kaçınma eğilimi ile tüm karşıt sesleri susturma/bastırma isteği. İnsanlarımız bu iki hareketi işine geldiği her yerde kullanmakta sakınca görmez ve genelde de güçlü olan devamlı haklı olur. Yüzyıllar boyunca bu, böyle gelmiştir. Resmi tarihte de, devlette de, sıradan insanda da bunun sürüyle örneği mevcuttur.
    • Türk insanının esas sorunu da budur zaten. Hatalarından hiçbir zaman ders çıkaramayan, en küçük negatif eleştiriyi dinlemekten köşe bucak kaçınan ve bu yüzden de aynı hataları yüzlerce yıldır tekrar etmekten bıkmayan bir halkız.
    • Tabii bir de karşısındaki insanı, kendi dengi, bir insan olarak görmeme; en küçük karşıt eylemde onu şeytanlaştırma eylemi de cabası.
    • Biraz da hafif konulardan devam edelim. Sonbahardan beri arka arkaya takip ettiğin şarkıcıların albümleri çıktı: Jehan Barbur, Ceylan Ertem, Peyk, Mabel Matiz ve Yasemin Mori. İçlerinde en iyisi Ceylan tabii, dinledikçe daha alışkanlık yapan bir çalışma. Peyk’inki hayalkırıklığı oldu. Yasemin Mori bu sefer fazla uçmuş ama zamanla alışılabilir. Mabel’in Vals’i muhteşem. Jehan’da da Naz Barı’nı çok seviyorum.

    • Kayahan’ın vefatına üzüldüm. Kaliteli müzisyenlerdendi, modern popun demirbaşlardandı. 90’ların sonlarına doğru tek şarkı üzerine albüm yapmaya başlayınca soğumuştum. Oysaki önceki döneminde albüm başı 5-6 popüler şarkısı vardır. Bunu geçtiğimiz aralıkta çıkan tribute albümünde de gözlemleyebilirsiniz. 80-95 arası bir sürü enfes şarkıya imza atmıştı. Bunlar içinde benim en fazla aklımda kalan Seni Seviyorum’dur.

  • İzlediğim dizilere baktığımda hepsinin bir derdi olduğunu ve hayatı sorgulayan karakterlere sahip olduğunu görüyorum. Bu kış önce Black Mirror‘a başladım. Yakın gelecekte gerçekleşebilecek teknolojik olayların negatif tarafları üzerinden insanlık hâllerini sorgulayan aşırı depresif bir İngiliz yapımı. Günlük hayatta karşılaştığımız birtakım sorunların ne kadar evrensel, basit ama çözmesi de bir o kadar karmaşık olduğunu gözlemliyoruz.
    black mirror
  • Günümüzde dönen politik oyunlarla evlilik hayatının gelgitlerini keşiştiren House of Cards, insanlığın önemli durumlarından ikisini irdeliyor. Konuya olan dürüst yaklaşımı ve Kevin Spacey ile Robin Wright’ın büyüleyici performansları ile öne çıkan yapımda, seyirciyi düşündüren bir sürü sahne var.
  • Daha bir sezonu yayınlanan ve Altın Küre’lerden zaferle çıkan The Affair, yazar olmaya çalışan evli ve dört çocuk babası bir öğretmenin yaşamını sorgulamaya başlamasından sonrasını anlatıyor. Karşısına da birkaç yıl önce ölen çocuğunun acısını hâlâ unutamayan egzantrik bir kadın çıkıyor. İkili arasında başlayan yasak aşkla beraber sadece ikisinin değil çevrelerindeki insanların hayatlarına da şahit oluyoruz. Klişe gözüken bu öyküyü farklılaştıran unsur, her bölümde iki tarafın bakış açısını ayrı ayrı izlememiz. Böylece aynı olay karşısında kadın ve erkek arasındaki görüş farklılıklarını daha iyi gözlemleyebiliyoruz.
    Episode 101
  • Daha yeni Louie‘ye başladım. Çok önemli konulara değinen, ayrıksı bir komedi. Biraz sivri arkadaşlarla öneririm.

Masumiyetin Yitirilişine Dair: Calvary

14/03/2015 1 yorum

Sezen Aksu ile Meray Okay uzun yıllar önce yazdıkları bir şarkıda “Eller günahkâr/ Diller günahkâr!/ Bir çağ yangını bu bütün/ Dünya günahkâr!/ Masum değiliz hiç birimiz” demiş. Bu dizeler, John Michael McDonagh’ın son çalışması Calvary (2014) ile o kadar örtüşüyor ki…

Birçok kültürde, dinde veya sistemde; ana öğretinin, birbirine tamamen zıt iki öğe etrafında şekillendiğini görürüz. Çoğunluğunda bu iki uç arası yoktur, tanımlanmaz. Buna en iyi örnek, iyi-kötü ayrımıdır. “Bir insan ya iyi olabilir ya da kötü.” Filmlerde de bu net ayrımı görebiliriz. Hatta ‘saf kötü’ tanımı buradan gelir. Gerçekçilikten oldukça uzak olan bu sınıflandırma eylemi, aslında insanların bazı şeyleri daha kolay anlamasına yardım eder. Hatta görsel sanatların temel unsurlarından olan ‘katharsis’, bu eğilimden yola çıkarak vücut bulmuştur.

Oysaki hayat o kadar basit mi? İnsanlar basitçe sınıflandırılabilir mi? Bir insan, bir an kötülük yaparken, diğer an iyilik yapamaz mı? Calvary, bu ve bunun benzeri sorular üzerine kurulmuş bir dram.

calvary-3

Ana karakterimiz Papaz James’i, filmin ilk sahnesinde kamera sadece onu çekerken bir günah çıkarma seansında izliyoruz. Yüzünü görmediğimiz kişi, papaza çocukken bir başka papaz tarafından defalarca tecavüze uğradığını anlattıktan hemen sonra tüm soğukkanlılığıyla onu (Papaz James’i), tam bir hafta sonra sahilde öldüreceğini söyleyip ekliyor: “Seni iyi bir papaz olduğun için öldüreceğim Papaz! Çünkü artık kimse kötülerin öldürülmesini umursamıyor.” Daha fazlasını oku…

33. İstanbul Film Festivali Notları – 2

Aysel Bataklı Damın Kızı [Muhsin Ertuğrul – 1934 – Türkiye]

Sinema tarihiminiz ilklerini temsil eden bir klasik. Kesin olamasam da ilk köy filmi ve aynı zamanda ilk popüler film denilebilir. Senaryosu, Tösen fran Stormyrtorpet adlı bir İsveç filminden ünlü yazarımız Nazım Hikmet tarafından uyarlanmıştır. Müzikleri ünlü besteci Cemal Reşit Rey’e aittir. Yönetmeni ise dönemin sinema ve tiyatro sektörlerine hegemonya kurmuş Muhsin Ertuğrul’dur. Oyuncular da Ertuğrul’un kadrosudur: Talat Artemel, Cahide Sonku (ilk ünlü olduğu film), Hazım Körmükçü (bizim tanıdığımızın dedesi), Feriha Teyfik (ilk tescilli güzelimiz), Mahmut Moralı, ..

aysel-batakli-damin-kizi

Hikaye, temizliğe gittiği eski evin sahibinden bir çocuğu olan Aysel’in mahkemesiyle başlar. Nafaka vermemek için çocuğu kabul etmeyen adamın yalan söylemesine dayanamayan Aysel, davadan vazgeçer (“Çocuğumun babasının yalan söylemesine gönlüm el vermiyor, Hakim Bey!”). Bunu takdir eden köyün zenginlerinden Ali, Aysel’i evine hizmetçi olarak alır. Aynı sırada da yine zengin olan ve İstanbul’da okumuş Gülsüm ile nişanlanır. Gülsüm de evlilik için Aysel”in atılmasını şart koşar ve attırır. Düğün öncesi Ali’nin gittiği meyhanede bir adam öldürülür ama Ali geceden bir şey hatırlamamaktadır ve kendisinin öldürdüğünü sanar. Hakikati ise Aysel bilmektedir.

Sinemamızın ilk dönemi olan Tiyatrocular Dönemi’ne (asıl işi tiyatro olup yazın film çeken kişilerdir, başlarında Muhsin Ertuğrul vardır ve 1948’e dek sürer) ait olduğundan oldukça vasat olduğunu sanıyordum. Oysa ki yan öykülerle destekli iyi bir hikaye kurgusu, güzel diyaloglar, başarılı oyunculuklar ve en önemlisi gayet başarılı bir yönetmenlik buldum. Bazı çekimler beni çok şaşırttı, Yeşilçam’da bile pek kullanılmayan açılar bulunuyor ki bunlar hikayeye oldukça dinamizm katıyor. Ayrıca dönemin politikası da gereği köylüye yapılan vurgu önemli. Ama en mühim mesajı, ezilen ama gururunu satmayan kadın üzerinden veriyor. Film boyunca Aysel’e yapılan iftiralar ve bunların karşısında Aysel’in duruşunu göstermesi oldukça feminen bir açı katıyor filme. Çekimlerin Bursa’nın Çalı Köyü’nde (artık mahalle oldu!) yapıldığını ve film 70’lerde TRT’de yayınlandığında köyde ufak çaplı olay yaşandığını (“Ölmüş dedemin genç hali televizyonda nasıl gözükebilir?” gibi sorular yüzünden) ilginç bir not olarak düşelim. Tarihimize dair önemli bir yapıt.

Yatık Emine [Ömer Kavur – 1974 – Türkiye]

Bana göre ülkemiz sinema tarihinin en iyi yönetmeni olan ama yeterince değer verilmeyen Ömer Kavur, daha ilk filminde izleyenleri şaşırtmayan bir konu seçmiş. Refik Halit Karay’ın bir öyküsünden Turgut Özakman’ın uyarladığı eser, adı kötüye çıktığı için devlet tarafından şehir şehir sürgün edilen Emine’nin son durağında başına gelenleri anlatıyor. İsmi açıklanmayan Anadolu’nun bir kasabasına getirilen Emine, namı kendisinden önce geldiği için hakaretlere, şiddete ve açlığa maruz kalıyor. Sadece iş ve yiyecek ekmek isterken Anadolu insanının acımasızlığı, kibri  ve önyargısıyla oradan oraya savruluyor. İzleyicinin acı çekerek izlediği filmde, Emine’ye tek insan gibi davrananların şehir dışından (hatta İstanbul’dan) gelmiş olmaları da dikkat edilmesi gereken bir öğe. Herhalde Yaban‘dan sonra Anadolu insanının gerçek yüzünü bu kadar açık ve gerçekçi şekilde gösteren başka bir eser görmemiştim.

yatık-emine

Anadolu’da bir birey olmanın (hele yabancı ve kadınsan) zorluklarını oldukça dramatik şekilde aktaran Kavur, 8 yıl sonra aynı konuyu bir aşk hikayesi içine yedirerek başyapıtlarından Bir Kırık Aşk Hikayesi‘ni çekmiştir. İlk filminde ise konuyu alabildiğine sert ele almış ki bu husus filmin seyrini zorlaştırıyor. Ayrıca senaryodaki bazı yan hikayelerin hava kaldığını görülüyor. Yine başrollerdeki Necla Nazır ile Serdar Gökhan’ın plastik oyunculukları da ilgi kaybettiriyor (Gökhan’ın Ayı Dansı sahnesi çok yapmacık mesela). Kavur’un bu olmusuzluklara rağmen, hikaye çatısını oturtması, atmosferi kurması ve derdini tavizsiz anlatışıyla sinema tarihinimizdeki sayılı filmden biri olarak anılmayı hak ediyor. Daha fazlasını oku…

33. İstanbul Film Festivali Notları – 1

Ve bir festival daha bitti. Bu yıl filmler çok iyiydi. Bazılarına gidemedim, buna rağmen 20 film seyrettim ve çoğunda doğru seçim yaptığımı görünce bayağı mest oldum. Bu yılki filmler sadece keyif vermekle kalmadı, beni oldukça düşündürttü de. Şu sıralar kafamda birbirinden ayrıksı fikirler uçuşup duruyor, bir gün düşündüğümün tam tersini ertesi gün düşünür oluyorum. İşte böyle sisli bir dönemde bu filmlerin bazıları bana ışık oldu. Çoğunuza bu cümlelerim çok iddialı gelebilir ama her film başka bir bakış açısıdır ve o bakış açılarını gözlemleyerek kendi bakış açınızı zenginleştirip değiştirebilirsiniz. Hayatta hiç bir şeyin tek bir doğrusu yoktur veya doğru denilen şeye ulaşmanın tek bir yolu yoktur. Birbirinden farklı yollardan aynı yere ulaşabilirsiniz. İşte filmler bundan güzeldir, her biri farklı bir yolu gösterdiği için. Festivaller de bunları toplu olarak sunduğundan başka bir güzeldir.

Bai Ri Ya Huo (Black Coal, Thin Ice/İnce  Buz, Kara Kömür) [Diao Yinan – 2014 – Çin]

Black-Coal-Thin-Ice

Bu sene Berlin’de Altın Ayı kazanan film, açıkçası bir hayalkırıklığıydı. 2003 yapımı müthiş Salinui Chueok (Memories of Murder)‘ı hatırlatan bir şekilde, katili bulunamamış bir cinayetin izini 10 yıla yayılarak sürüyor. Filmin en (ve belki de tek) önemli özelliği, bazı önemli sahnelerin son derece sade ama modern bir şekilde çekilmesi. Bu şekilde vasat bir kara film/polisiye filmi olmaktan sıyrılabiliyor.

The Zero Theorem (Sıfır Teorisi) [Terry Gilliam – 2014 – ABD]

zero-theorem

Gilliam’ın delifişek kafasından çıkan bilim-kurgu hikayeleri hiçbir zaman vasat olmamıştır. Her biri ayrıksı ve orijinal olan filmleri, genel kitleye çok hitap etmese de hep prestijlidir. Son filminde de sistem için kod yazan bir adamı (harikulade Christopher Waltz) merkezine alıp sistemi alabildiğine eleştiriyor. Gilliam’ın kendi de değindiği üzere, kendi başyapıtı Brazil‘e oldukça yakınsayan filmin ondan farkları daha renkli olması ve içinde birazcık da olsun umut olması. “Beni ye!” diye bağıran pizza kutusu, tüm duvarları kaplayan stream reklamlar, sadece pornoya indirgenmiş ve bunu halisilasyona çevirmiş internet ve de zeki bireylere çözemeyecekleri görevler verip onları saf dışı bırakan sistemiyle çok farklı bir dünya kurmuş Gilliam. Orwellvari bu yaklaşımıyla günümüzün kapitalist sistemi hakkında bir kez daha düşünmemizi öğütlüyor usta yönetmen.

Kaos [Paolo Taviani & Vittorio Taviani – 1984 – İtalya]

188 dakikalık bu efsane başyapıt, Nobel ödüllü yazar Luigi Pirandello’nun 20. yüzyıl başlarında Sicilya’da geçen 5 hikayesinden uyarlanmış. 5 bölüm ve birer ön-son söz olmak üzere 7 farklı kısımdan oluşuyor film. Her birine ayrı önem veren Taviani Kardeşler, her birinde insanlığın farklı bir kötücüllüğünü anlatıyor. Buna kötücüllük yerine hata, özellik, eylem de diyebiliriz. Çünkü hikayeler Sicilya’da 100 yıl önce geçse de bu durumlar gayet evrensel, zamansız ve subjektif.

kaos

Eşkıyalar tarafından öldürülen kocasını aramak için dışarı çıkınca aynı eşkıyalar tarafından hamile bırakılan ama doğan çocuğu reddeden kadın; tek kötü özelliği dolunay olunca deliren yeni kocasını hor gören ve kuzenini ayartmaya çalışan gelin; aldığı yeni devasa küpe hayran olan, kırılınca deliren, tamir eden adam içinde kalınca da onu dava etmeye çalışan toprak ağası; yeni bir mezarlık isteyen alamayınca da şehirde eylem yapan köylüler ve başlarındaki ata; annesinin çocukluk hikayelerini yazıya dökmeye çalışıp dökemeyen ünlü yazar ve yakaladıkları kargaya taş bağlamaya çalışan adamlar.

Kaos_taviani_franco_ciccio_1984

Bu kişiler ve hikayeleri kaç ülkede kaç kişi tarafından yaşanmış ve yaşanmaya devam edecektir. İnsan denen varlığı tarafsız olarak anlamdırabilmek istemiş Taviani Kardeşler. Bunu oldukça yavaş bir tempoda ama hiç sorunsuz şekilde anlatmışlar. Teknik anlamda mükemmele yakın bir iş. Bu kadar farklı hikayeleri tek paydada toparlamak, yazmak, çekmek, kurgulamak, tüm bu oyuncuları çekip çevirmek. Müthiş bir eser Kaos. Üzerine onlarca çıkarım yapılıp sayfalarca yazılabilir. Daha fazlasını oku…

32. İstanbul Film Festivali İzlenimleri – 2

Dan Skaldede Frisor (Love is All You Need/Sadece Aşk) [Susanne Bier – 2012]

Benim sevdiğim yönetmenlerden olan Danimarkalı Susanne Bier, genelde popülizme yönelik tür filmleri çeker ama hepsinde sizi çeken bir yan bulunur. Nitekim yeni filmi de romantik komedi trüklerini kullanan hoş bir seyirlik. Kanserinden yeni kurtulan kuaför Ida, kocasını kendi salonunda genç bir kadınla yakalar. Ardından gerçekleşecek olan kızının İtalya’daki düğünü dolayısıyla kendi sorunlarını bırakıp kızına yönelir. Ama damat tarafı da pek normal değildir, başta damadın dul babası Philip olmak üzere.

denskaldedefrisor

Son derece uç karakterlerle dolu film, Bier ve başarılı senarist Anders Thomas Jansen’in deneyimi sayesinde hikayenin tüm gediklerine rağmen, filmi toparlayıp gayet güzel bir kıvam tutturmayı başarıyor. Başta Pierce Brosnan ile Trine Dyeholm’un uyumlu oyunculukları ve arkaplandaki İtalya’nın güzelliği sayesinde gayet keyifli, kafa yormayan ama bir o kadar rahatlatan bir filme dönüşüyor.

Prince Avalanche (Yolların Prensi) [David Gordon Green – 2013]

PRINCE-AVALANCHE-Image-01

Genelde komedi filmleri çeken David Gordon Green, bu sefer gayet iddiasız bağımsız bir film çekerek şaşırtıyor. İddiasız dediğime bakmayın, Berlin’de En İyi Yönetmen ödülünü kaptı. Bir orman yolunun yol düzenlemesini yapan iki adamı anlatan film, bu minimalist öyküsüyle kendi çapında bir kıvam tutturup yol alıyor. Kendini bilen, fazla aşırıya kaçmayan, bazı klişelere yaslanan ama kendi havasını da yaratabilen küçük bir film, Prince Avalanche. İki kazık kadar adamın, izole bir ortamda, büyüme sancılarını  perdeye taşıyor ve her bağımsız film gibi oyunculuklara dayanıyor. Şansına Hollywood’un komik adamı Paul Rudd, rolünün altından başarıyla kalkıyor. 2013’ün küçük ama başarılı filmlerinden biri olarak hatırlanacak. Daha fazlasını oku…

32. İstanbul Film Festivali İzlenimleri

Yılın en sevdiğim dönemi, İstanbul Film Festivali zamanıdır. Önceden biletler alınır özenle seçilerek, sonra başlanır beklemeye. Festival başlayınca da ardı ardına filmlere gidilir. Geçen yıl, kişisel bir sebeple elimdeki biletlerden sadece ikisine gidebilmiştim. Bu sefer, sadece birine gitmedim. Geriye kalan 13’üne aksatmadan gidebilmişim. Aşağıda bu filmler beraber hasbıhal yapacağız,  belki karşınıza çıkar biri. Özellikle gösterime girecek olanlar…

Ni Guang Fei Xiang (Touch of the Light/Kalbimdeki Işık) [Chang Jung-Chi – 2012]

movie-touch-of-the-light-by-chang-jung-chi-s2-mask9

70’lerde ve 80’lerde bizde oldukça popüler olan türkücü filmlerinin biraz kaliteli olan versiyonu diyebiliriz. Tayvanlı piyanist Huang-Si Yiang’ın kendi üniversite yıllarını anlatan filmde, Huang kendini oynuyor ve müzikleri yapıyor. Kör bir sanatçı olmanın zorluklarını anlatmaya çalışıyor film (ki ben bunu izlemek için gitmiştim) ama Huang ile kız arkadaşının günlük hayatlarıyla uğraşmaktan meramını anlatamıyor. Yine de Dylan Doyle’un incelikli görüntüleri ve Huang’ın müzikleri filmi izlenebilir kılıyor.

To Agori Troei to Fagito tou Pouliou (Boy Eating the Bird’s Food/Kuş Yemi Yiyen Oğlan) [Ektoras Lygizos – 2012]

Bu oldukça garip Yunan filmi, adı üstünde kafayı üşütüp kuş yemi yiyen bir adamı anlatıyor. Hayatta yapacak hiçbir şeyi olmayan bir adamın, başıboş gezinip kuşuyla ilgilenmesini tüm sıkıcılığıyla izliyoruz. Avrupa’nın her geçen yıl artan ekonomik krizini, avare bir birey üstünden anlatmaya çalışan film, belki istediğine ulaşıyor lakin izleyiciyi de perişan ediyor.

Los Amantes Pasajeros (I’m so Excited/Aklımı Oynatacağım) [Pedro Almodovar – 2013]

los-amantes-pasajeros-4

Almodovar’ın son filmi, herkesin üzerinde birleştiği üzere kendisinin en kötü filmi. İnanılmaz kötü bir senaryosu var ve üstüne eklenen pastiş oyunculuklar gerçekten gözü yoruyor. Lakin kötü de olsa bir Almodovar filmi izliyoruz. İzlemesi oldukça keyifli ve yer yer de komik bir film olmuş. Eğlenmek isteyenlere hitap ediyor sadece. Daha fazlasını oku…

Festival Günlükleri – 4

24/04/2011 1 yorum

1 hafta geçse de festivalin kendi adıma en uzun süren gününü anlatmaya başlayabilirim. Festivali bitirirken tam bitirmek istedim ve tam 4 filmlik bir program hazırladım. Buyrun şimdi bakalım sırayla:

Ingmar Bergman, beni koltuğuma çivileyen ilk yönetmendir. Nispeten en iyileri arasında yer almasa da ustalık dönemi yapıtlarından olan Höstsonaten (Güz Sonatı), beni mahveden ilk filmdi. O günden beri Bergman’a derin saygılarımı sunarım. O yüzden festivalde Bergmanya’ya Yolculuk adında bir belgesel gördüğümde hemen bilet aldım. Melik Saraçoğlu ve Hakkı Kurtuluş’un çektiği bu belgesel, ikilinin Bergman’ı daha iyi anlamak ve saygılarını sunmak için yaptıkları İsveç seyahatini belgeleştiriyor. Son derece kişisel ve amatör bir belgesel. Zaten izlenebilirliğini bu amatörlüğüne ve Bergman sevgisine borçlu. Bergman’ı bilmeyen birinin bu filmi izlemesi işkence olur. Bergman-severler içinse hoş bir seyirlik.
İkinci filmim, Kanada yapımı vasat bir polisiye. Ed-Gass Donnelly’nin yönettiği Small Town Murder Songs, senaryosunun yavanlığının ceremesini çekiyor. ‘Katil kim?’ sorusunun cevabı filmin ilk 10 dakikasında belli olunca geriye tek gizem kalıyor: Polis komiserimizin geçmişindeki sır ne? O da son derece yavan bir yere bağlanınca film hakkında konuşacak şey kalmıyor ve salondan büyük bir hayal kırıklığıyla ayrılıyorsunuz.

Daha fazlasını oku…

Festival Günlükleri – 3

17/04/2011 1 yorum

Festivalin son haftasına 8 biletim vardı lakin 7’sine gittim. Haftanın ilk günü Bela Tarr’ın son filmi vardı ve hafta içi, mesainin üstüne bir Tarr filmini 2.5 saat çekemeyecektim. Hele Arka Pencere’de şu yorumu okuduktan sonra: “A Torinoi lo‘yu bitirebilenler psikolojik tedavi görmeye başladı.”

O yüzden haftaya salıdan başladım. Belma Baş’ın ilk uzun metrajı Zefir, umut vadeden bir ilk film. Filmde işlenen öğeler bana yüzeysel geldi. Belki bir tercih meselesidir lakin karakterlere dair oldukça yetersiz bilgi var. Bilhassa anne karakteri bu yüzden 3. boyutuna kavuşamıyor. Hatta filmde, kanlı canlı diyebileceğimiz tek karakter Zefir’in kendisi. Dediğim gibi bu bir tercih olsa da benim filmin içine girmemi engelledi. Ama Nuri Bilge Ceylan, Yeşim Ustaoğlu, Semih Kaplanoğlu gibi giderek ustalaşan isimlerin ilk filmlerine oldukça benzeyen , başarılı bir atmosferi var filmin. Bu açıdan Belma Baş, takip edilecekler listeme girmiştir.
2 gün sonra sırada bir Japon filmi vardı. Noruwei no Mori (İmkansızın Şarkısı) açıkçası beklediğim kadar iyi çıkmadı. Daha doğrusu ben yetişkin insanlar arsında geçen bir melodram bekliyordum. Lakin onun yerine 20’sine girmemiş üç genç arasındaki deli fişek bir aşk üçgeni izledim. Böylece olgunlaşmamış, kimi zaman saçmalayan ilişkiler ön plana çıkmış. Cinselliği, tutkuyu, vurdumduymazlığı görüyoruz her adımda ve sanki bu, filmi benden olabildiğince uzaklaştırdı. Lakin bu, filmin güzelim görüntülerini, müziğini ve bütün olarak başarılı atmosferini görmemi engellemedi. Zaten film, dün festivalden FIPRESCI ödülü aldı.
Cuma akşamı, bu yılın başında Kanada adına Oscar’a aday olan Incendies (İçimdeki Yangın)‘a gittim. Konu bir kere çok ilginçti: Yemen asıllı bir Kanadalı kadın ölünce ikizleri vasiyetini dinlemeye gidiyor. Babalarının hala yaşadığını ve bir ağabeylerinin olduğunu öğreniyorlar. Anneleri ikisini de bulmalarını vasiyet ediyor. Böylece Yemen’e, Yemen İç Savaşı’na ve kadın olmanın zorluklarına uzanan tüyler ürpertici bir yolculuk başlıyor.
Konu o kadar ilgi çekici ki jeneriklere kadar gözünüzü kırpamıyorsunuz. Hakkını vermek lazım, senaryo çok iyi yazılmış. Diğer teknik unsurlar da gayet yerinde. Belki bir başyapıt değil ama hem söylediklerinin altını dolduran hem de ilgi çekici olmayı başaran nadir yapımlardan!

Festival Günlükleri – 2

2. günlüğü biraz rötarlı yazdığımdan sadece filmler üzerine olacak. Bu sefer 2 günde gittiğim 3 filmi ele alacağım.

Narayama Türküsü (Narayama-Bushi ko) 1983 yapımı bir Japon filmi. Aynı yıl Cannes’da Altın Palmiye almış. Büyük ihtimalle 84’te de festivalde gösterilmiş. 30. yıl şerefine de yeniden programa alınmış ki ben de fırsat bulup izledim. Birkaç yerde adını duymuştum lakin hiç izlemek aklıma gelmemişti. Festival vesile oldu.
Shohei Imamura’nın yönettiği film, natüralizmin başarılı bir örneği. Belki de bir başyapıt ama açıkçası ben öyle bir tat almadım. İzlediğime memnun oldum çünkü farklı bir film ve bu farklılığını sinematografik açıdan başarıyla filme de yedirmiş. Hayran kalmamak elde değil yani.
Film, ana yerleşimlerden uzak bir Japon köyünde yaşlı bir kadın olan Orin’in yılını anlatıyor. Böylelikle hem Japon köy yaşantısını gözlemliyoruz, hem yaşlı-genç kavramı üzerine düşünüyoruz. Bu açıdan bile önemli bir film. Bir de bunları natüralizmle harmanlaması var. Kamera tüm olaylara gayet tarafsız, bir belgesel kamerası gibi. Böylelikle filmdeki tüm sahneleri sanki doğalmışçasına seyrediyoruz. Benim daha önce pek şahit olmadığım farklı bir anlatı. (Şimdi bakınca biraz Ray Andersson’un filmlerine benzettim ama o filmler 2000’lerde) Üstelik araya çekinmeden, gerçek doğa görüntüleri de koymuş (yılanın fareyi yemesi gibi), çektiğinin doğal olduğunu ispat edercesine.

Daha fazlasını oku…

Festival Günlükleri – 1

Sabah Feriköy’de uyandım. Aşağı salınarak Nişantaşı’na inerim diyordum. Yeni bir yol deneyinde saçmaladım biraz. Yağmurda yağıyordu nasıl, elde de simit kaybolmuşum hafiften. Toparlamak kısa sürdü neyse ki. Tam reklamlar başlarken City’s’deki salona girdim.

İlk filmim Norveç yapımı. Sinemaseverlerin yakından takip ettiği ama benim ilk defa izlediğim Brent Hamer’in son filmi. Zaten artık Hamer’in imzası olan bir anlatı olan kısa hikayeler anlatıyor. Çoğu birbirinden bağımsız ama hepsinin ana teması aynı: Noel. Filmin adı Hjem til Jul (Yeni Yıl). Yanlış çevirmişler, farkındayım, noel filmleri hep aynı dertten mustarip zaten.
Film, akıcı ve dinlendirici bir seyirlik. Kaymak gibi akıyor. Noel, ana tema olunca da maneviyat ana hissiyat olmuş. Pek din mevzularına bulaşmak istemediği belli. Amacı, bu dini bayramda öne çıkan toplum maneviyatını, aile bilincini, insanlar içindeki iyi tarafı vurgulamak. Bu açıdan, fazla da kurcalamadan izlerseniz keyifle salondan çıkarsınız. Ben böyleydim. Ama filmdeki bu naiflik yüzünden eksik tarafları var. Bunlara takılırsanız sevmemeniz de gayet olası.

Daha fazlasını oku…