Artun'un Karalama Defteri

Son aylarda hem yıl sonu sebebiyle, hem de 2010’ların bitmesi vesilesiyle bir sürü liste yayınlandı ki bu yazı da bunlardan biri. İçlerinden birinde çok hoşuma giden bir saptama vardı. Seçilen filmler yardımıyla seçen kişi hakkında fikir yürütülebileceğini söylüyordu. Bu bloğun yaratımıyla ne kadar uyuşuyor.

Jodaeiye Nader az Simin (A Separation)

Nitekim aşağıdaki 72 filmle ve bunların sıralamasıyla benim hakkımda birtakım tahminler yürütebilirsiniz. Hayatın farklı taraflarına odaklanıyor çoğu ve mümkün olduğunca gerçekçi ve samimiler. Fahradi’nin şaheseri küçük bir yalanın veya bilgi saklamanın nelere kâdir olduğunu tüm basitliğiyle gösteriyor mesela. Keza Polley’in -yeni izleme olanağı bulduğum- belgeseli; kadın olmak, eş olmak, aile olmak, birey olmak, ilişkiler, evlilik ve evebyenlik tanımlarını tartışmaya açarken aynı zamanda anlatılan her şeyin birer ‘hikâye’ olmasından ötürü gerçeklikten sapabileceğini de belirtiyor. Ya da Beoning‘un o hayran olanılası muğlaklığı… Keza Ceylan’ın başyapıtındaki doktorun huzursuzluğu, savcının kibri, muhtarın kızının tüm erkekleri suspusa çeviren mistik güzelliği… Ya Phantom Thread‘deki despotizmin altında yalana ve manipülasyona duyulan aşk… Tüm bunlar ve bu ufacık paragrafta belirtmediğim detaylar, bana hayatın farklı bir köşesini tanıttığı için değerli.

Bazı filmlere de işini çok çok iyi yaptığı için hayranım. Yavaş yavaş konusunu pişirdikten sonra en umulmadık anda seyircisini kahkahalara boğan Toni Erdmann buna en iyi örnek. Bir dönem filminde aşkın nasıl yakıcı anlatılabileceğini Carol çok güzel gösteriyor. 2020’lerde adlarını daha sık duyacağımız Safdie Kardeşler’in Uncut Gems ile Good Time eserleri modern aksiyon gerilimin nasıl olması gerektiğini ifade ediyor. Linklater Boyhood ile olgunlaşma hikâyelerinde zamanın önemini vurguladı ki zaman ve zaman algısı 2010’larda en mühim tartışma konularındandı. Çoğu kişinin vasat bulduğu Marriage Story, 2010’ların ilişki parametrelerini tüm açıklığıyla analiz edebildiği için takdire şayandı.

Maalesef listedeki tüm filmler için birer cümle yazamayacağım. Ama listenin sonlarında Chico & Rita, Barney’s Version ve Flipped gibi kişisel olarak defalarca izleyebileceğim, aynı zamanda beni mesajlarıyla etkileyen fakat benzer listelerde bulunmayan yapıtlara da dikkat çekmek isterim.

Stories We Tell

1 ) Jodaeiye Nader az Simin (A Separation) – Ashgar Fahradi – 2011 – İran
2 ) Stories We Tell – Sarah Polley – 2012 – Kanada
3 ) Toni Erdmann – Maren Ade – 2016 – Almanya
4 ) Carol – Todd Haynes – 2015 – ABD
5 ) Beoning (Burning) – Chang-dong Lee – 2018 – Güney Kore
6 ) Bir Zamanlar Anadolu’da – Nuri Bilge Ceylan – 2010 – Türkiye
7 ) Phantom Thread – Paul Thomas Anderson – 2017 – ABD
8 ) Transit – Christian Petzold – 2018 – Almanya
9 ) Uncut Gems – Safdie Kardeşler – 2019 – ABD
10 ) Boyhood – Richard Linklater – 2014 – ABD

Marriage Story

11 ) Marriage Story – Noah Baumbach – 2019 – ABD
12 ) Hugo – Martin Scorsese – 2011 – ABD
13 ) Roma – Alfonso Cuaron – 2018 – Meksika
14 ) Moonrise Kingdom – Wes Anderson – 2012 – ABD
15 ) Toy Story 3 – Lee Unkrich – 2010 – ABD
16 ) 45 Years – Andrew Haigh – 2015 – İngiltere
17 ) İşe Yarar Bir Şey – Pelin Esmer – 2017 – Türkiye
18 ) Before Midnight – Richard Linklater – 2013 – ABD
19 ) The Social Network – David Fincher – 2010 – ABD
20 ) Incendies – Denis Villeneuve – 2010 – Kanada

Mad Max Fury Road

21 ) Mad Max: Fury Road – George Miller – 2015 – ABD
22 ) Ah-ga-ssi (The Handmaiden) – Chan-wook Park – 2016 – Güney Kore
23 ) Paterson – Jim Jarmursch – 2016 – ABD
24 ) Her – Spike Jonze – 2013 – ABD
25 ) Sen Aydınlatırsın Geceyi – Onur Ünlü – 2013 – Türkiye
26 ) Plemya (The Tribe) – Myroslav Slaboshpytskyi – 2014 – Ukrayna
27 ) Call Me by Your Name – Luca Guadagnino – 2017 – ABD
28 ) The Irishman – Martin Scorsese – 2019 – ABD
29 ) Leto – Kirill Serebrennikov – 2018 – Rusya
30 ) Western – Valeska Grisebach – 2018 – Almanya

The Rider

31 ) The Rider – Chloe Zhao – 2018 – ABD
32 ) Tinker Tailor Soldier Spy – Tomas Alfredson – 2011 – İngiltere
33 ) Sarmaşık – Tolga Karaçelik – 2015 – Türkiye
34 ) Portrait de la Jeune Fille en Feu (The Portrait of a Lady on Fire) – Céline Sciamma – 2019 – Fransa
35 ) Manchester by the Sea – Kenneth Lonergan – 2016 – ABD
36 ) La Tortue Rouge (The Red Turtle) – Michael Dudok de Wit – 2016 – Fransa
37 ) Good Time – Safdie Kardeşler – 2017 – ABD
38 ) Gisaengchung (Parasite) – Bong Joon Ho – 2019 – Güney Kore
39 ) Kış Uykusu – Nuri Bilge Ceylan – 2014 – Türkiye
40 ) Margaret – Kenneth Lonergan – 2011 – ABD

The Perks of Being a Wallflower

41 ) The Perks of Being a Wallflower – Stephen Chbosky – 2012 – ABD
42 ) Monos – Alejandro Landes – 2019 – Kolombiya
43 ) The Farewell – Lulu Wang – 2019 – ABD
44 ) Teströl es Lelekröl (On Body and Soul) – Ildikó Enyedi – 2017 – Macaristan
45 ) Cameraperson – Kirsten Johnson – 2016 – ABD
46 ) Logan – James Mangold – 2017 – ABD
47 ) The Tale – Jennifer Fox – 2018 – ABD
48 ) Kaguyahime no monogatari (The Tale of Princess Kagayuma) – Isao Takahata – 2013 – Japonya
49 ) La Vie d’Adele (Blue is the Warmest Color) – Abdelletif Kechiche – 2013 – Fransa
50 ) Las Herederas (The Heiresses) – Marcelo Martinessi – 2018 – Paraguay

Another Year

51 ) Another Year – Mike Leigh – 2010 – İngiltere
52 ) The Master – Paul Thomas Anderson – 2012 – ABD
53 ) Leviafan – Andrey Zvyagintsev – 2014 – Rusya
54 ) Tepenin Ardı – Emin Alper – 2012 – Türkiye
55 ) Shi (Poetry) – Chang-dong Lee – 2010 – Güney Kore
56 ) Kız Kardeşler – Emin Alper – 2019 – Türkiye
57 ) Midnight in Paris – Woody Allen – 2011 – ABD
58 ) Zama – Lucrecia Martel – 2017 – Arjantin
59 ) Bal – Semih Kaplanoğlu – 2010 – Türkiye
60 ) Chico & Rita – Tono Errando, Javier Mariscal, Fernando Trueba – 2010 – İspanya

Kaze Tachinu (The Wind Rises)

61 ) Kaze Tachinu (The Wind Rises) – Hayao Miyazaki – 2013 – Japonya
62 ) Ahlat Ağacı – Nuri Bilge Ceylan – 2018 – Türkiye
63 ) Dolor y Gloria (Pain & Glory) – Pedro Almodovar – 2019 – İspanya
64 ) Manbiki Kazoku (Shoplifters) – Hirokazu Koreeda – 2018 – Japonya
65 ) Abluka – Emin Alper – 2015 – Türkiye
66 ) Gravity – Alfonso Cuaron – 2013 – ABD
67 ) The Favourite – Yorgos Lanthimos – 2018 – İngiltere
68 ) The Lego Movie – Phil Lord, Christopher Miller – 2014 – ABD
69 ) Forushande (The Salesman) – Ashgar Fahradi – 2016 – İran
70 ) Barney’s Version – Richard J. Lewis – 2010 – Kanada

Flipped

71 ) Flipped – Rob Reiner – 2010 – ABD
72 ) Amour – Michael Haneke – 2012 – Fransa